رخساره ها، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند سورمه (ژوراسیک) در منطقه فارس

نویسندگان

علی حسین جلیلیان

چکیده

سازند سورمه معرف نهشته سنگ­های ژوراسیک منطقه زاگرس و یکی از مهم­ترین سنگ مخزن­های نفت و گاز حوضه خلیج فارس است. این سازند به طور عمده از کربنات­های ستبر لایه و صخره­ساز تشکیل شده و با ناپیوستگی فرسایشی از سازندهای نیریز (ژوراسیک زیرین) و فهلیان (کرتاسه زیرین) جدا می­شود. به منظور بازسازی تاریخچه رسوب­گذاری و شناخت سکانس­های رسوبی نهشته­های ژوراسیک زاگرس سه برش سطحی از سازند سورمه در منطقه فارس داخلی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان می­دهند که این مجموعه رسوبی شامل 15 رخساره گوناگون است که در مراحل مختلف تکامل یک پلاتفرم کربناته نهشته شده­اند. گسترش زیاد آهک­های دولومیتی لیتیوتیس­دار در بخش آغازین سازند سورمه و هم ارزهای آن در مناطق وسیعی از خاورمیانه نشانه حضور یک دریای اپی­ریک در انتهای ژوراسیک پیشین (توآرسین) این مناطق است. در اوایل ژوراسیک میانی با تکاپوی گسل­های محدود کننده حوضه به خصوص گسل پیشانی کوهستان و جابجایی بستر رسوبی، الگوی رسوب­گذاری به رمپ با انتهای پرشیب تغییر یافت و حوضه درون شلفی پارس پدید آمد. بالا بودن سطح آب دریاها و نرخ بالای تولید کربنات در اواسط ژوراسیک میانی (باژوسین) به رسوب­گذاری تناوبی از شیل و آهک­های دوباره نهشته شده (توربیدایت آهکی) در بخش میانی سازند سورمه منجر گردید. با پر شدن تدریجی حوضه درون شلفی پارس در باتونین زمینه حضور دوباره رمپ هموکلینال فراهم شد و تولید کربنات­های کم عمق و نهشته­های تبخیری تا انتهای ژوراسیک ادامه یافت. بررسی تغییرات عمودی رخساره­ها و مقایسه با منحنی افت و خیز سطح آب دریاها در ژوراسیک از بودن دو سکانس رسوبی رده دوم در سازند سورمه حکایت می­کند که با ناپیوستگی نوع 1 محدود شده­اند. این دو سوپرسکانس به نوبه خود از شش سکانس رسوبی رده سوم تشکیل شده­اند و با چرخه­های رسوبی بزرگ زونی زیرین یک و زونی زیرین دو اسلاس هم ارز هستند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

رخساره ها، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند نیریز (ژوراسیک زیرین) در منطقه فارس

سازند نیریز دربر گیرنده کهن­ترین نهشته‌سنگ­های ژوراسیک منطقه فارس و آخرین واحد سنگ­چینه­ای گروه کازرون در حوضه زاگرس است. در این پژوهش رخساره­ها، محیط رسوبی و چینه­نگاری سکانسی بُرش الگوی این سازند به ستبرای 233 متر در تاقدیس خانه­کت و کوه سورمه به ستبرای 68 متر مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته­اند. یافته­های این پژوهش نشان داد سازند نیریز بیشتر از رخساره­های کربناته و شیل تشکیل شده است که در بخش...

متن کامل

بررسی رخساره ها، محیط های رسوبی و چینه نگاری سکانسی رسوبات سازند ساچون در برش زرقان (منطقه زاگرس چین خورده)

سازند تبخیرى ساچون از واحدهاى سنگ چینه نگاری رسمى جنوب غرب ایـران اسـت . ایـن سـازند در بـرش زرقـان بـا سـتبرای/ 259 6متر شامل لایه های متناوب از رسوبات شیل/مارن های رنگین ، تبخیری و کربنات است و در بین رسوبات سازند های تاربوردر بالا ورسوبات سازند جهرم در پایین قرار دارد. در برش زرقان، سازند ساچون دارای مرزپایینی از نوع ناپیوسته بـا سـازند تـاربورو مرز بالایی پیوسته و هم شیب با سازند جهرم می با...

متن کامل

میکروفاسیس ها،محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند داریان درشمال شیراز

سازند داریان یکی از مخازن مهم نفتی در جنوب غرب ایران است. در این مطالعه، میکروفاسیسها، محیط رسوبی و چینهنگاریسکانسی سازند داریان در تاقدیسهای سیوند و دشتک در شمال شیراز )زاگرس مرتفع( بررسی شده است. ستبرای این سازند دربرش سیوند 330متر و در برش دشتک 263متر بوده و به طور عمده در برگیرنده سنگ آهک با میان لایههای شیل است. سازندداریان در نواحی مورد مطالعه با همبری پیوسته بر روی سازند گدوان و با همبری...

متن کامل

بررسی رخساره ها، محیط های رسوبی و چینه نگاری سکانسی رسوبات سازند ساچون در برش زرقان (منطقه زاگرس چین خورده)

سازند تبخیری ساچون از واحدهای سنگ چینه نگاری رسمی جنوب غرب ایـران اسـت . ایـن سـازند در بـرش زرقـان بـا سـتبرای/ 259 6متر شامل لایه های متناوب از رسوبات شیل/مارن های رنگین ، تبخیری و کربنات است و در بین رسوبات سازند های تاربوردر بالا ورسوبات سازند جهرم در پایین قرار دارد. در برش زرقان، سازند ساچون دارای مرزپایینی از نوع ناپیوسته بـا سـازند تـاربورو مرز بالایی پیوسته و هم شیب با سازند جهرم می با...

متن کامل

رخساره ها، محیطهای رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند دزو در خاور زرند، ایران مرکزی

سازند دزو به سن کامبرین پیشین در خاور زرند (شمال باختر استان کرمان) برای شناسایی رخساره ها، محیط های رسوبی و سکانسهای آن مطالعه شده است. این سازند با ناپیوستگی فرسایشی بر روی سنگهای سری ریزو قرار دارد و با یک ناپیوستگی فرسایشی در زیر سازند داهو قرار می گیرد. در مقطع مورد مطالعه، سازند دزو در برگیرنده سه بخش زیرین (تناوب ماسه سنگ و شیل/مادستون)، بخش میانی (تناوب سنگهای کربناته و تبخیری) و بخش زی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا همدان

ISSN 2322-147X

دوره 2

شماره 3 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023