رخساره ها، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند سورمه (ژوراسیک) در منطقه فارس

نویسندگان

علی حسین جلیلیان

چکیده

سازند سورمه معرف نهشته سنگ­های ژوراسیک منطقه زاگرس و یکی از مهم­ترین سنگ مخزن­های نفت و گاز حوضه خلیج فارس است. این سازند به طور عمده از کربنات­های ستبر لایه و صخره­ساز تشکیل شده و با ناپیوستگی فرسایشی از سازندهای نیریز (ژوراسیک زیرین) و فهلیان (کرتاسه زیرین) جدا می­شود. به منظور بازسازی تاریخچه رسوب­گذاری و شناخت سکانس­های رسوبی نهشته­های ژوراسیک زاگرس سه برش سطحی از سازند سورمه در منطقه فارس داخلی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان می­دهند که این مجموعه رسوبی شامل 15 رخساره گوناگون است که در مراحل مختلف تکامل یک پلاتفرم کربناته نهشته شده­اند. گسترش زیاد آهک­های دولومیتی لیتیوتیس­دار در بخش آغازین سازند سورمه و هم ارزهای آن در مناطق وسیعی از خاورمیانه نشانه حضور یک دریای اپی­ریک در انتهای ژوراسیک پیشین (توآرسین) این مناطق است. در اوایل ژوراسیک میانی با تکاپوی گسل­های محدود کننده حوضه به خصوص گسل پیشانی کوهستان و جابجایی بستر رسوبی، الگوی رسوب­گذاری به رمپ با انتهای پرشیب تغییر یافت و حوضه درون شلفی پارس پدید آمد. بالا بودن سطح آب دریاها و نرخ بالای تولید کربنات در اواسط ژوراسیک میانی (باژوسین) به رسوب­گذاری تناوبی از شیل و آهک­های دوباره نهشته شده (توربیدایت آهکی) در بخش میانی سازند سورمه منجر گردید. با پر شدن تدریجی حوضه درون شلفی پارس در باتونین زمینه حضور دوباره رمپ هموکلینال فراهم شد و تولید کربنات­های کم عمق و نهشته­های تبخیری تا انتهای ژوراسیک ادامه یافت. بررسی تغییرات عمودی رخساره­ها و مقایسه با منحنی افت و خیز سطح آب دریاها در ژوراسیک از بودن دو سکانس رسوبی رده دوم در سازند سورمه حکایت می­کند که با ناپیوستگی نوع 1 محدود شده­اند. این دو سوپرسکانس به نوبه خود از شش سکانس رسوبی رده سوم تشکیل شده­اند و با چرخه­های رسوبی بزرگ زونی زیرین یک و زونی زیرین دو اسلاس هم ارز هستند.

Sign up for free to access the full text

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

رخساره ها، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند نیریز (ژوراسیک زیرین) در منطقه فارس

سازند نیریز دربر گیرنده کهن­ترین نهشته‌سنگ­های ژوراسیک منطقه فارس و آخرین واحد سنگ­چینه­ای گروه کازرون در حوضه زاگرس است. در این پژوهش رخساره­ها، محیط رسوبی و چینه­نگاری سکانسی بُرش الگوی این سازند به ستبرای 233 متر در تاقدیس خانه­کت و کوه سورمه به ستبرای 68 متر مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته­اند. یافته­های این پژوهش نشان داد سازند نیریز بیشتر از رخساره­های کربناته و شیل تشکیل شده است که در بخش...

متن کامل

بررسی رخساره ها، محیط های رسوبی و چینه نگاری سکانسی رسوبات سازند ساچون در برش زرقان (منطقه زاگرس چین خورده)

سازند تبخیرى ساچون از واحدهاى سنگ چینه نگاری رسمى جنوب غرب ایـران اسـت . ایـن سـازند در بـرش زرقـان بـا سـتبرای/ 259 6متر شامل لایه های متناوب از رسوبات شیل/مارن های رنگین ، تبخیری و کربنات است و در بین رسوبات سازند های تاربوردر بالا ورسوبات سازند جهرم در پایین قرار دارد. در برش زرقان، سازند ساچون دارای مرزپایینی از نوع ناپیوسته بـا سـازند تـاربورو مرز بالایی پیوسته و هم شیب با سازند جهرم می با...

متن کامل

میکروفاسیس ها،محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند داریان درشمال شیراز

سازند داریان یکی از مخازن مهم نفتی در جنوب غرب ایران است. در این مطالعه، میکروفاسیسها، محیط رسوبی و چینهنگاریسکانسی سازند داریان در تاقدیسهای سیوند و دشتک در شمال شیراز )زاگرس مرتفع( بررسی شده است. ستبرای این سازند دربرش سیوند 330متر و در برش دشتک 263متر بوده و به طور عمده در برگیرنده سنگ آهک با میان لایههای شیل است. سازندداریان در نواحی مورد مطالعه با همبری پیوسته بر روی سازند گدوان و با همبری...

متن کامل

بررسی رخساره ها، محیط های رسوبی و چینه نگاری سکانسی رسوبات سازند ساچون در برش زرقان (منطقه زاگرس چین خورده)

سازند تبخیری ساچون از واحدهای سنگ چینه نگاری رسمی جنوب غرب ایـران اسـت . ایـن سـازند در بـرش زرقـان بـا سـتبرای/ 259 6متر شامل لایه های متناوب از رسوبات شیل/مارن های رنگین ، تبخیری و کربنات است و در بین رسوبات سازند های تاربوردر بالا ورسوبات سازند جهرم در پایین قرار دارد. در برش زرقان، سازند ساچون دارای مرزپایینی از نوع ناپیوسته بـا سـازند تـاربورو مرز بالایی پیوسته و هم شیب با سازند جهرم می با...

متن کامل

رخساره ها، محیطهای رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند دزو در خاور زرند، ایران مرکزی

سازند دزو به سن کامبرین پیشین در خاور زرند (شمال باختر استان کرمان) برای شناسایی رخساره ها، محیط های رسوبی و سکانسهای آن مطالعه شده است. این سازند با ناپیوستگی فرسایشی بر روی سنگهای سری ریزو قرار دارد و با یک ناپیوستگی فرسایشی در زیر سازند داهو قرار می گیرد. در مقطع مورد مطالعه، سازند دزو در برگیرنده سه بخش زیرین (تناوب ماسه سنگ و شیل/مادستون)، بخش میانی (تناوب سنگهای کربناته و تبخیری) و بخش زی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا همدان

ISSN 2322-147X

دوره 2

شماره 3 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023